Pielęgnacja roślin doniczkowych

Wraz z końcem jesieni znikają z naszych ogrodów nasze ukochane rośliny. Jak zachować przy sobie te ulubione? Może czas pomyśleć o ozdobieniu naszego domu najpiękniejszymi okazami?

Może czas wybrać te najpiękniejsze i pozwolić im na dłużej zapuścić korzenie w donicach? Tylko, co potem? Jak pielęgnować doniczkowe rośliny? To, że doniczkowe rośliny potrafią stać się dekoracją naszego domu, pełną spokoju i piękna, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Wielu z nas wie także jak pożyteczne mogą być produkując tlen czy też wyłapując np. formaldehyd. Wciąż jednak niewielu z nas docenia ich urok i chce gościć je w swoich domach, mimo iż zwyczaj dekorowania domów kwiatami pojawił się w Polsce bardzo dawno temu. Kwiaty w polskich domach zagościły już w XV wieku, wraz z Królową Boną.

Większość roślin uprawianych w naszych domach pochodzi z klimatów: tropikalnego, półpustynnego i śródziemnomorskiego. Z uwagi na swoje pochodzenie wiele z nich ma nieco większe wymagania aniżeli nasze rodzime gatunki. Oto najważniejsze informacje dotyczące pielęgnacji roślin doniczkowych. Decydując się na zakup roślin doniczkowych powinniśmy przed zakupem poznać ich wymagania, co do światła, wilgotności, wielkości miejsca, jakie będziemy musieli dla nich przeznaczyć oraz ilości czasu, jaką będziemy musieli im poświęcić. Najczęstszym miejscem do ekspozycji kwiatów są okienne parapety, podłogi, ściany czy półki. Nasze rośliny mogą zostać tak połączone, by stanowiły naturalny łącznik pomiędzy pomieszczeniami lub też subtelne rozdzielenie oddzielające np. kuchnię i część jadalną. Tylko od naszej wyobraźni zależeć będzie gdzie umieścimy nasze rośliny. Za każdym razem pamiętajmy o ich wymaganiach. O wyglądzie naszych roślin w dużej mierze decyduje oświetlenie. O zapotrzebowaniu roślin na światło mówi nam już sam wygląd roślin. Rośliny o skórzastych liściach pokrytych włoskami należą do roślin światłolubnych. Jasna zieleń liści jest znakiem, że roślina lubi światło. Ciemnozielone z kolei liście należą do roślin, które najlepiej żyją w rozproszonym świetle. Musimy jednak pamiętać, że nie wszystkie rośliny doniczkowe lubią światło. Wiele z nich wymaga obecności cienia. Zarówno niedobór światła, jak i jego nadmiar mogą okazać się szkodliwe. Brak światła objawia się często wyciąganiem się roślin, zmniejszeniem ulistnienia i utratą atrakcyjnego wyglądu.

Zimą, kiedy występuje niedobór światła, a w mieszkaniach panują dość wysokie temperatury i zbyt niska wilgotność roślinom bardzo trudno przejść jest w okres naturalnego spoczynku. Najlepiej zapewnić roślinom chłód i doświetlać sztucznie pomieszczenia, w których żyją. Do wyboru mamy lampy rtęciowe, sodowe i fluorescencyjne. Sposobem wyrównania niedoboru światła jest obniżenie temperatury, co skutecznie wpływa na ograniczenie wzrostu roślin. Drugim, równie ważnym czynnikiem niezbędnym dla rozwoju roślin, jest obok światła – woda. Brak wody hamuje wszelkie czynność życiowe. Woda jest, bowiem nośnikiem soli mineralnych, substancji odżywczych, a także chroni rośliny przed przegrzaniem. Niemożliwy byłby proces fotosyntezy bez dostępu wody. Ilość wody, jaką powinniśmy zastosować zależy w głównej mierze od gatunku rośliny, rodzaju podłoża i materiału, z jakiego wykonane są doniczki. Najlepszą porą dnia, kiedy powinniśmy podlewać nasze rośliny jest poranek. Roślinki podlewajmy tak obficie, by woda przelała się na podstawkę, jej nadmiar usuńmy. Zimą pamiętajmy o tym, by ograniczyć podlewanie. Większość roślin w okresie jesieni i zimy przechodzi w czas spoczynku. Zdarzają się gatunki, które należy zimą zasuszyć. Pamiętajmy o ogólnej zasadzie: im niższa temperatura – tym rzadziej podlewamy rośliny, uważajmy jednak by tych, które tego nie wymagają, nie zasuszyć. Rzadko podlewamy większość sukulentów, a wiele gatunków kaktusów możemy nie podlewać całą zimę. Roślinom żyjącym w doniczkach powinniśmy zapewnić właściwe podłoże, z którego rośliny czerpać będą niezbędne substancje pokarmowe. Podstawowym podłożem naszych roślin jest ziemia. Najczęściej wykorzystuje się ziemie: kompostową, liściową, darniową, inspektową, wrzosową czy też torf. Do ziemi stosujemy najróżniejsze dodatki: piasek, perlit, węgiel drzewny czy korę. W uprawie hydroponicznej stosujemy keramzyt.

Wszystkim roślinom żyjącym w naszym domu powinniśmy zapewnić dopływ składników pokarmowych. Mniej więcej, bowiem już po okresie dwóch miesięcy uprawy ziemia wymagać będzie od nas dokarmienia. Takie nawożenie nazywamy nawożeniem pogłównym. Wśród naturalnych nawozów znajdziemy między innymi obornik, mączkę kostną, gnojowicę i biohumus. W ofercie wielu sklepów znajdziemy także nawozy stworzone typowo dla danego gatunku rośliny. Nawozy powinniśmy stosować mniej więcej w miesiąc po przesadzeniu rośliny, na wiosnę od marca do października. Nawożenie wstrzymujemy w okresie jesieni i zimy chyba, że jesteśmy posiadaczami roślin rozkwitających zimą. Musimy pamiętać także o temperaturze. Zimą większość roślin przechodzi w stan spoczynku i wymaga obniżenia temperatury właśnie w tym okresie. W naszych ogrzewanych mieszkaniach temperatury zimą rosną, a jednocześnie wraz ze wzrostem temperatury spada wilgotność powietrza. Najczęściej właśnie z tych dwóch powodów rośliny zaczynają żółknąć i zrzucać liście. Zwiększyć wilgotność możemy poprzez zraszanie powietrza i umieszczanie pojemników z wodą na kaloryferach.

Rośliny doniczkowe w miarę wzrostu zużywają składniki pokarmowe, a ich korzenie przerastają doniczkę. Wtedy najwyższa pora by przesadzić rośliny. Młodsze rośliny przesadzamy co roku, starsze i duże do 3-4 lata. Rośliny przesadzamy także w momencie, gdy zauważymy, że korzenie przerosły doniczkę. Innym powodem konieczności przesadzenia roślin jest ich choroba. Najwłaściwszym terminem przesadzania roślin doniczkowych jest wczesna wiosna, koniec lutego lub początek marca.

Rozpoczynając przesadzanie powinniśmy wybrać doniczkę o średnicy 2 centymetry większej nić poprzednia. Zaopatrzmy się także w świeże podłoże. Dzień przed przesadzaniem roślin podlejmy je – ułatwi nam to wyjęcie roślin ze starej doniczki. Pamiętajmy o wstrzymaniu się z nawożeniem na okres miesiąca. Na dno nowej donicy wyłóżmy drenaż, centralnie umieśćmy roślinę i dosypmy podłoża. Przez pewien czas zadbajmy o to, by roślina miała troszeczkę mniej światła i dużo wilgoci, często spryskujmy roślinę. Posiadacze roślin doniczkowych mogą pomyśleć o rozmnażaniu roślin i wzbogaceniu swojej kolekcji o najpiękniejsze egzemplarze. O metodach rozmnażania wegetatywnego możecie Państwo przeczytać na naszych stronach. Pamiętajmy o opiece nad roślinami i ochronie przed ewentualnymi chorobami i szkodnikami. Rośliny będą zdobić nasze mieszkanie wyłącznie wtedy, gdy będą zdrowe i zadbane. Na skutek jednak błędów w uprawie mogą zacząć chorować. Najczęściej obserwujemy żółknięcie liści – wynik przesuszenia lub przelania rośliny, bądź też braku składników pokarmowych, brązowienie brzegów liści – efekt nieregularnego podlewania, żółknięcie i schnięcie czubków liści, szczególnie częste u palm – będące wynikiem suchego powietrza i zbyt wysokiej temperatury.

Wśród najczęstszych szkodników atakujących nasze rośliny znajdziemy między innymi mączliki – małe, białe owady żyjące na spodniej stronie liści, popularne i powszechnie znane mszyce, przędziorki – jasnopomarańczowe pajączki, tarczniki, wełnowce – szarobiałe lub też różowe owady pokryte białym „puchem”. W ofercie sklepów znajdziemy wiele gotowych już preparatów zwalczających szkodniki.

W czasie nadchodzącej zimy pamiętajmy, by roślin doniczkowych nie przycinać i nie nabłyszczać. Koniecznym jest jednak przecieranie liści z kurzu powodującego zmniejszenie docierania do nich światła. W momencie wietrzenia mieszkania zwróćmy uwagę na przeciągi i zbyt mroźne powietrze. Zbyt gwałtowne obniżenie temperatury – poniżej 10°C może spowodować uszkodzenie roślin.

Wśród roślin, dla których najwłaściwszym przedziałem temperaturowym jest zakres od 4-7°C są między innymi datury, fuksje, kaktusy, palma daktylowa, pelargonie, psianki i rozmaryn. Rośliny te idealnie rozrosną się na klatkach schodowych, werandach czy też w lekko ocieplonym garażu. Tam je przezimujmy.

W temperaturze około 15°C idealnie będą rosły azalie, hoje, paprocie, trzykrotki, asparagusy i juki.
Wyższa temperatura rzędu około 20°C idealna będzie między innymi dla aloesu, anturium, difenbachii, draceny, fiołków afrykańskich i krotonów.

Starajmy się zapewnić naszym roślinom doskonałe warunki i zadbajmy by w najlepszym stanie przetrwały ten zimowy czas.